हिन्दु धर्ममा 'कर्म' लाई मानिसको सबै भन्दा ठुलो 'धर्म' मानिन्छ
। र, भनिएकै छ चाहे सानो होस् वा चाहे ठुलो होस् श्रमको कुनै मूल्य हुँदैन, पसिना
हुँदैन, रंग हुदैन र रुप हुँदैन । 'काम गर फलको आश नगर' हामी सबैमा विदितै वा भनौँ
हामी सबैको मुखमा झुण्डिएकै उक्ति हो तरपनि नेपाली राजनीतिका नेताहरु र समाजका
कैयौ व्यक्तिहरुमा भने यो उक्ति ठिक उल्टो छ 'काम नगर, फलको आश धेरै गर' । सक्छौँ
लुट, नसके फुट (जर्जरा भद्रगोलको स्थिति पैदा गर) र मान, प्रतिष्ठा, सम्पत्तिका
लागि सत्तासिन हुन पुन: चलखेलमा जुट चाहे त्यो पारिवार भित्र होस्, चाहे त्यो सामाजिक
क्षेत्रमा होस्, चाहे त्यो राजनीतिक, सांगठनीक वा अन्य कही ।
सुरुवातमै माथिका पङ्त्तिहरु कर्म (काम) बाट किन शुरु गरिरहेको
छु भने मानिसले जीवन समयमा जस्तो कर्म (काम) गर्दछ, अन्तत्वगोत्वा त्यहीअनुरुप फल प्राप्त
गर्दछ । र, शायद त्यसैको उपज होला भष्ट्रचारीको खेमामा परेका अर्का यी नयाँ भष्ट्रचारी
खुम बहादुर खड्का ।
नेपाली राजनीतिमा समय अघि र अहिले 'उल्लु' न हामी न यी
भष्ट्रचारीहरु नै थिए र, छन् । भन्नाले ती समयमा न्यायिक निकाय 'गौण' थियो, 'मौन'
थियो कारण कागजी प्रकृयामा मोलमोलाइ हुन्थे । पैसा हुत्तिन्थे, कदम बीचमै
तुहिन्थ्यो र यी भष्ट्रचारीहरु (अन्य पनि छन् जस्को कर्तुत उजागर हुन बाँकी नै छ) सैयौँले
एकलौटी लुड्याइरहेका थिए । र, त भृर्तहरिको भनाइलाइ जगदिश घिमिरेले अन्तर्मनको
यात्रामा उहिल्यै लेखेकै थिए - कहिले सत्य, कहिले असत्य, कहिले कठोर कहिले मधुर
बोल्ने, कहिले घातक कहिले दयालु, कहिले लोभी कहिले दानी, सधैँ खर्चिरहने र निरन्तर
प्रचुर आम्दानी पनि भइरहने राजनीति वेश्या जस्तै बहुरुपी हुन्छ । ती बहुरुपमा 'भष्ट्रचारी'
को रुप पनि त समाविष्ट भएकै हुन्छ ।
खैर, अब प्रसङ्गतिर लागौँ । प्रथमत: 'भष्ट्रचारीलाई किरा
परोस्' भन्ने नारा टिसर्टमा लेखिएको र सकृय युवा तथा सामाजिक अभियन्ताहरुले गरेको
अभियानहरुमा समय अघि देखेको/सुनेको थिए । र, सोचेको पनि थिए- साँच्चै एक दिन
भष्ट्रचारीहलाइ किरा पर्ला त ? यदि त्यसो हुँदो हो त किरा होइन जेल नै परेको राम्रो
। परे पनि, पर्नेवालामा पनि छन्, अवश्य पर्छन नै । जनतासंग प्र.म.को भलाकुसारीमा
सुशासन तथा भष्ट्रचार शुन्यशिलताको लागि प्रतिवद्ध छु भनेका प्र.म.को बोलि बोलिमै
सिमित रह्यो । कार्यान्वयनमा शुन्यता रह्यो र भष्ट्रचारको विगविगि भने शतप्रतिशतशिलतामा
रहेको पाइयो । आखिरी सब्बै राजनीतिज्ञको राजनीति त कुहिएकै आलुको बोरा भित्रै न हो
? वास्तवमै भन्नुपर्दा भष्ट्रचार राजनीतिक दल भित्रै मौलाएको छ र यसैको असर
अन्यत्र जहितही रहेको छ । त्यही राजनीतिज्ञ देशको सर्वोच्च पदमा पुग्छ । सांसद,
मन्त्री बन्छ अनि भष्ट्रचारको अन्त्य होइन भष्ट्रचारको रोग फैलाउँछ । उदाहरण: जो
कोहीलाई दिनै परेन देखि नै रहँनु भएको छ र अझै देख्न बाँकी नै छ । भनेपछि सतही
रुपमै बुझ्न सकिन्छ नेपाली राजनीतिमा भष्ट्रचार बढ्नुको मुल कारण भनेकै शक्ति र
सत्ताप्रतिको मोह हो । त्यसो नहुँदो हो त अलि कम हुन्थ्यो कि ? भन्ने प्रश्नको
लागि उत्तर दिन सकिने कुनै आधार भने छैन । तरपनि सत्य चै के हो भने नेपाली
राजनीतिमा स्वच्छ छवि भएको व्यक्ति कमै छन्, र छैनन् नै भन्दा पनि हुन्छ । किनकी ती
सबै प्राप्ति को एउटै मूलमन्त्र भनेको 'पैसा' हो, उपाय 'भष्ट्रचार' ।
हुनत भष्ट्रचार कुनै नौलो कुरो भने होइन । हाम्रो जस्तो
अल्पविकसित तेस्रो धर्वीय देशहरुमा भष्ट्रचार दिनप्रति दिन बढ्दो अवस्थामा छ । भष्ट्रचार
नेपालमा मात्र होइन विश्वका कुनै पनि राष्ट्रमा ठुलो वा सानो अनुपातमा भएका छन् । हाम्रै
छिमेकी मुलुक भारत मै देख्न सक्छौँ । शायद भष्ट्रचार ठुलै परिणाममा हुने भएकैले होला
भष्ट्रचार विरुद्धमा अन्ना हजारे र रामदेवको अभियान तीव्ररुपमा जारी छ । भनेपछि
निष्कर्षमा के आँकलन गर्न सकिन्छ भने उच्च नेतृत्व तहका नेताहरुकै भष्ट्र मति भएपछि
राष्ट्रमा भष्ट्रचार हुने नै भयो । यसमा कसैको दुइमतै छैन ।
अन्त्यमा, उप्काउँन खोजेको विषयमा के थियो भने समाजमा रहेको
कुनै एक नागरिकले कानून विपरित कुनै काम गर्दा न्यायालयले फौजदारी मुद्दा चलाई घट्नाको
प्रकृति हेरी सानो ठुलो बिगो संगै जेल चलान गर्दछ । तर, यहाँ राष्ट्र, राष्ट्रियता
र आम जनताको भविष्य बनाउँने नेतृत्वदायी जिम्मेवारी बोकेका नेतृत्वतहबाटै भएका
यस्ता भष्ट्रचारको मुद्दामा गरिएको दण्ड भने अत्यन्तै कम रहेको पाइन्छ उदाहरणमा
हिजोको सुनुवाइलाइ लिन सकिन्छ । वास्तवमै यस्ता भष्ट्रचारीहरुका लागि कानूनमै
मृत्युदण्डको सुनुवाइ राख्नु पर्ने हो तर मृत्युदण्डको सन्दर्भमा नेपालको ऐन कानुनमा
केही तोकिएको वा राखिएको छैन । तर सामाजिज सद्भाव, सहिष्णुता, सह-कार्य, सुशासन
कायम गर्दै राष्ट्र विकासको महत्वपुर्ण पदभार सम्हालेका उच्च पदाधिकारीहरुबाटै यस्ता
चरित्रहिन कार्य हुन्छ भने तपाई आफै भन्नुस यी भष्ट्रचारीहरुलाइ जेल कि शूली ?
No comments:
Post a Comment